ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Ήταν το καλοκαίρι του 2013, όταν για πρώτη φορά οι κάτοικοι των ημιορεινών χωριών Ρόκκας και Κεράς διοργάνωσαν τα πρώτα πολιτισμικά και καλλιτεχνικά δρώμενα στον αρχαιολογικό χώρο της Ρόκκας. Ένας τόπος ιδανικός, ο οποίος βρίσκεται σε ύψωμα 210 περίπου μέτρων και δεσπόζει επάνω σε έναν εντυπωσιακό λόφο. Από εκεί ο καθένας μπορεί να απολαύσει την πανοραμική θέαση του φαραγγιού της Ρόκκας αλλά και την ανενόχλητη, εντυπωσιακή θέα που απλώνεται τριγύρω του έως και τον ορίζοντα του κόλπου της Κισσάμου.

Σε αυτό το ανεπανάληπτο φυσικό τοπίο στήθηκε, με την προσφορά των κατοίκων της περιοχής, σκηνικό πολιτιστικών θεαμάτων υψηλών προδιαγραφών, γεγονός που αναζωπύρωσε την επισκεψιμότητα στο χώρο, έδωσε έναυσμα στους νέους της περιοχής να ασχοληθούν με τον τόπο τους κι έγινε ταυτόχρονα μια κοιτίδα προώθησης και καλλιέργειας των τεχνών και του πολιτισμού. Σταδιακά έγινε ένας ιδιαιτέρως δημοφιλής θεσμός, προσέλκυσε το ενδιαφέρον ολοένα και περισσότερων ανθρώπων, συλλόγων και φορέων της περιοχής, οι οποίοι άρχισαν να συμμετέχουν ως συνδιοργανωτές, και κατάληξε να έχει περισσότερους από 14.000 επισκέπτες κάθε χρόνο όχι μόνο από το νησί της Κρήτης, αλλά και από την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό. Πραγματοποιείται κάθε Αύγουστο κατά τη διάρκεια της πανσελήνου, η οποία προσδίδει μια σαγηνευτική χροιά στην ατμόσφαιρα.

Στα πλαίσια των εκδηλώσεων γίνονται περίπατοι στη γύρω περιοχή και όποιος ενδιαφέρεται, δύναται να ανεβεί στο βράχο ύψους 58 μέτρων που βρίσκεται εκεί, από ένα μονοπάτι αρκετά επικίνδυνο σε σημεία, και στεκόμενος, τελικά, στα 268 μέτρα από τη θάλασσα να γίνει πανόπτης μάρτυρας μιας μοναδικής θέας από τη χερσόνησο του Ωροπού έως τη Γραμβούσας. Επιπλέον πραγματοποιούνται συναυλίες, εκθέσεις ποικίλων έργων τέχνης και θεατρικές παραστάσεις, τόσο ντόπιων όσο και ξένων καλλιτεχνών. Απώτερος σκοπός και εφαλτήριος δύναμη των κατοίκων διοργανωτών των δύο χωριών είναι να καταστήσουν τις γενέτειρές τους εστίες πολιτισμού, οι οποίες θα αναδείξουν τον τόπο τους, θα γίνουν αφορμή συνεργασιών και θα ωθήσουν τους νέους ανθρώπους να εντρυφήσουν στις τέχνες.

Στην κεντρική οδό Σκαλίδη χτυπά η καρδιά του εμπορίου της πόλης της Κισσάμου εδώ και πολλά χρόνια. Παλαιότερα υπερτερούσαν τα κρεοπωλεία και τα μανάβικα οπότε τη Μεγάλη Παρασκευή ήταν ο τόπος συνάθροισης των πολιτών που έκαναν τα τελευταία ψώνια τους, πριν την Κυριακή του Πάσχα. Ως συνέχεια αυτού του δρώμενου, ο Δήμος Κισσάμου, ο Νέος Εμπορικός Σύλλογος Κισσάμου και η Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου συνδιοργανώνουν κάθε χρόνο το «Παζάρι της Μεγάλης Παρασκευής».

Όπως ο τίτλος του μαρτυρά γίνεται κάθε Παρασκευή της Μεγάλης Εβδομάδας, από νωρίς το πρωί έως αργά το βράδυ όπου έμποροι, βιοτέχνες, αγρότες και κτηνοτρόφοι της περιοχής πωλούν σε πολύ χαμηλές τιμές τα προϊόντα τους. Συνδυαστικά, τα καφέ-μεζεδοπωλεία της οδού σερβίρουν νηστίσιμα εδέσματα, παρασκευασμένα βάσει παραδοσιακών Kισσαμίτικων συνταγών.

Ο Λαφονήσιος δρόμος είναι ένα αθλητικό γεγονός και διοργανώνεται προς τιμήν των αμάχων Κρητικών που φονεύθηκαν στο Ελαφονήσι την Κυριακή του Πάσχα το 1824 από τους Τούρκους, ως αντίποινα για την ελληνική επανάσταση. Χωρίζεται σε δύο υποκατηγορίες:

Ο 12.500 μέτρων, ένας αγώνας τρεξίματος όπου οι συμμετέχοντες ξεκινούν από το χωριό Λιβάδια με τελικό προορισμό την παραλία Ελαφονησίου και ο 5.000 μέτρων, ο οποίος είναι αγώνας δρόμου για τρέξιμο αλλά και δυναμικό βάδισμα, έχει ως αφετηρία την Ιερά Μονή Χρυσοσκαλίτισσας και τερματισμό, επίσης, την παραλία Ελαφονησίου. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν όλοι ανεξαιρέτως οι άνδρες, οι γυναίκες, τα παιδιά και τα Α.Μ.Ε.Α. Οι συμμετέχοντες παραλαμβάνουν αναμνηστική μπλούζα και μετάλλιο ενώ οι τρεις πρώτοι επιβραβεύονται με κύπελλα.

Στην προσπάθειά του να αναβιώσει τα ήθη και τα έθιμα ώστε να αναδειχθεί ο πολιτισμός του τόπου, ο μακαριστός Μητροπολίτης Κισσάμου – Σελίνου Ειρηναίος Γαλανάκης το 1996 διοργάνωσε την αναπαράσταση του παραδοσιακού Kισσαμίτικου γάμου, όπως αυτός γινότανε έως το 1950. Πρόκειται για ένα έθιμο το οποίο επαναλαμβάνεται κάθε καλοκαίρι, προσελκύει πλήθος κόσμου από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό και τη διοργάνωσή του αναλαμβάνει ο Σύλλογος Προβολής Κισσάμου «Η Γραμβούσα».

Ο γάμος, στα παλιά χρόνια, ξεκινούσε το Σάββατο και διαρκούσε έως τη Δευτέρα. Στη σύγχρονη εκδοχή του όμως γίνεται συνοπτικά σε μία ημέρα. Η προίκα της νύφης μεταφέρεται επάνω σε στολισμένα άλογα στο σπίτι του γαμπρού και την πομπή ακολουθούν φίλοι και συγγενείς, τραγουδώντας παραδοσιακά κρητικά τραγούδια με τη συνοδεία παραδοσιακών οργάνων. Έπειτα, από το σπίτι του γαμπρού ξεκινά μια πομπή προς εκείνο της νύφης και, όταν οι γονείς του την παραδίδουν, ακούγονται οι καμπάνες της εκκλησίας και όλοι κατευθύνονται σε αυτήν. Ο γαμπρός και η νύφη μεταφέρονται με άλογα ή με άμαξα στην εκκλησία. Μετά το τέλος του μυστηρίου δίνουν στο ζευγάρι μέλι με καρύδια ως συμβολισμό της γονιμότητας και της γλυκιάς κοινής ζωής και ξεκινάει το γλέντι. Πρώτοι οι κουμπάροι, οι ριζίτες, τραγουδούν τα τραγούδια τους (ριζίτικα της τάβλας) κι έπειτα, με τη συνοδεία του λαούτου και του βιολιού, χορεύουν όλοι μαζί.