Το φαράγγι των Τοπολίων ή Τοπολιανό βρίσκεται νότια της πόλης της Κισσάμου, ξεκινάει από το χωριό Στροβλές, και καταλήγει στα Τοπόλια, σε υψόμετρο 150 μέτρων. Το κομμάτι του που είναι διαβατό εκτείνεται ανάμεσα στο χωριό Κατσοματάδο, στα 250 μέτρα από τη θάλασσα και την πετρόκτιστη Μαραθοκαμάρα, μέχρι εγγύς του χωριού Τοπόλια, σε υψόμετρο 150 μέτρων.Έχει μήκος 1500 μέτρα, εύρος πλάτους από 5 έως 50 μέτρα ενώ τα τοιχώματά του φτάνουν τα 300 μέτρα ύψος. Από το φαράγγι διέρχεται ο ποταμός Τυφλός και η διάσχισή του είναι εύκολη. Παρουσιάζει ποικιλία βοτάνων και πλούσια χλωρίδα, με σπάνια ενδημικά (όσα φυτρώνουν μόνο σε έναν τόπο) είδη φυτών. Ο περιηγητής θα συναντήσει αγριελιές, πλατάνια, πουρνάρια, πικροδάφνες, άγριες φασκομηλιές, θυμάρι, ασπάλαθο, μυρτιές, χαρουπιές και πλήθος άλλα. Κατά μήκος του φαραγγιού δημιουργούνται πολλές σπηλαιώδεις κοιλότητες, με σημαντικότερη και επισκέψιμη αυτήν του σπηλαίου της Αγίας Σοφίας, με την ομώνυμη εκκλησία στο εσωτερικό του, σταλαγμίτες και μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, εδώ κατοικούσαν νεράιδες (Νύμφες) και η θεά Βριτόμαρτις κατά την περίοδο της Μινωικής εποχής. Λέγεται ότι ο ήρωας Τάλως (πρόκειται για μυθικό πρόσωπο, θεωρούνταν προστάτης της Κρήτης και υπεύθυνος της επίβλεψης και τήρησης των νόμων και των ηθών, ο οποίος είχε σώμα από χαλκό) πολλές φορές, ενώ περνούσε από εδώ, ξαπόσταινε, απολάμβανε το τραγούδι και τις μουσικές τους και κοιμόταν στο σπήλαιο.
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Λαογραφικός είναι ο πολιτισμός που η ίδια του η λέξη ορίζει: ό,τι λέει, πράττει, συνηθίζει σε συλλογικό και κοινωνικό επίπεδο ο λαός ενός τόπου. Οι ρίζες της λαογραφίας της περιοχής της Κισσάμου χάνονται στα βάθη των αιώνων, πηγαίνοντας χιλιετίες πίσω στα χρόνια του Μινωικού Πολιτισμού. ΛΑΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ Η μουσική και το τραγούδι είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής ζωής των κατοίκων της περιοχής. Τα παραδοσιακά μουσικά όργανα στην Κίσσαμο είναι το λαούτο και το βιολί, αντί της λύρας άλλων περιοχών. Οι ντόπιοι τα αποκαλούν «ζυγιά» και είναι συνυφασμένα με πολυήμερα γλέντια χαρούμενων γεγονότων όπως οι γάμοι, τα πανηγύρια, οι αρραβώνες, οι βαπτίσεις και άλλα. Έντονη, φυσικά είναι και η χορευτική δραστηριότητα των Kισσαμιτών, οι…
ΚΙΣΣΑΜΙΤΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Οι κάτοικοι της επαρχίας της Κισσάμου, όπως και όλοι οι Κρητικοί, είναι πατροπαράδοτα γευσιγνώστες και απολαμβάνουν το καλό και ποιοτικό φαγητό. Ο τόπος τους παράγει προϊόντα, αντιπροσωπευτικά και θεμέλια της Μεσογειακής Διατροφής. Η εντόπια κουζίνα είναι κατά βάση αυτόχθονη και ο βασικός κανόνας είναι πως το ελαιόλαδο χρησιμοποιείται σε κάθε πιάτο με τη ντομάτα και τη ρίγανη να κυριαρχούν επίσης. Οι διατροφικές συνήθειες των σημερινών κατοίκων της περιοχής είναι παραπλήσιες με εκείνες των αρχαίων, δεδομένο που επιβεβαιώνουν επιγραφές σε πινακίδες της Γραμμικής Β΄ αναφορικά με το τυρί, το λάδι, το μέλι, το κρασί, τα βότανα, το κρέας και τα σιτηρά. Τα βασικά της χαρακτηριστικά είναι η απλότητα, η λιτότητα, η κατανάλωση εντόπιων και εποχιακών προϊόντων, μαγειρεμένα με ευφάνταστες…